यजुर्वेद
यजुर्वेद- अध्याय 13, (yajurved Adhyay 13)
॥ अथ यजुर्वेदः
॥
अध्याय
13
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 1
मयि गृह्णाम्य्
अग्रे ऽ अग्निम्̐ रायस्पोषाय सुप्रजास्त्वाय सुवीर्याय
।
माम् उ देवताः सचन्ताम् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 2
अपां पृष्ठम्
असि योनिर् अग्नेः समुद्रम् अभितः पिन्वमानम् ।
वर्धमानो महाँ२ ऽ आ च पुष्करे दिवो मात्रया वरिम्णा
प्रथस्व ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 3
ब्रह्म जज्ञानं
प्रथमं पुरस्ताद् वि सीमतः सुरुचो वेन ऽ आवः ।
स बुध्न्या ऽ उपमा ऽ अस्य विष्ठाः सतश् च योनिम्
असतश् च वि वः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 4
हिरण्यगर्भः
सम् अवर्तताग्रे भूतस्य जातः पतिर् एक ऽ आसीत् ।
स दाधार पृथिवीं द्याम् उतेमां कस्मै देवाय हविषा
विधेम ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 5
द्रप्सश्
चस्कन्द पृथिवीम् अनु द्याम् इमं च योनिम् अनु यश् च पूर्वः ।
समानं योनिम् अनु संचरन्तं द्रप्सं जुहोम्य् अनु
सप्त होत्राः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 6
नमोऽस्तु
सर्पेभ्यो ये के च पृथिवीम् अनु ।
ये ऽ अन्तरिक्षे ये दिवि तेभ्यः सर्पेभ्यो नमः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 7
या ऽ इषवो
यातुधानानां ये वा वनस्पतीम्̐१ ऽरनु ।
ये वावटषु शेरते तेभ्यः सर्पेभ्यो नमः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 8
ये वामी रोचने
दिवो ये वा सूर्यस्य रश्मिषु ।
येषाम् अप्सु सदस् कृतं तेभ्यः सर्पेभ्यो नमः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 9
कृणुष्व पाजः
प्रसितिं न पृथ्वीं याहि राजेवामवाँ२ ऽ इभेन ।
तृष्वीम् अनु प्रसितिं द्रूणानो ऽस्तासि विध्य रक्षसस्
तपिष्ठैः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 10
तव भ्रमास
ऽ आशुया पतन्त्य् अनु स्पृश धृषता शोशुचानः ।
तपूम्̐ष्य् अग्ने जुह्वा पतङ्गान् असंदितो
वि सृज विष्वग् उल्काः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 11
प्रति स्पशो
वि सृज तूर्णितमो भवा पायुर् विशो ऽ अस्या अदब्धः ।
यो नो दूरे ऽ अघशम्̐सो
यो ऽ अन्त्य् अग्ने माकिष् टे व्यथिर् आ दधर्षीत् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 12
उद् अग्ने
तिष्ठ प्रत्य् आ तनुष्व न्य् अमित्राँ२ ऽ ओषतात् तिग्महेते ।
यो नो ऽ अरातिम्̐
समिधान चक्रे नीचा तं धक्ष्य् अतसं न शुष्कम् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 13
ऊर्ध्वो भव
प्रति विध्याध्य् अस्मद् आविष् कृणुष्व दैव्यान्य् अग्ने ।
अव स्थिरा तनुहि यातुजूनां जामिम् अजामिं प्र मृणीहि
शत्रून् ।
अग्नेष् ट्वा तेजसा सादयामि ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 14
अग्निर् मूर्धा
दिवः ककुत् पतिः पृथिव्या ऽ अयम् ।
अपाम्̐ रेताम्̐सि
जिन्वति ।
इन्द्रस्य त्वौजसा सादयामि ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 15
भुवो यज्ञस्य
रजसश् च नेता यत्रा नियुद्भिः सचसे शिवाभिः ।
दिवि मूर्धानं दधिषे स्वर्षां जिह्वाम् अग्ने चक्रिषे
हव्यवाहम् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 16
ध्रुवासि
धरुणास्तृता विश्वकर्मणा ।
मा त्वा समुद्रऽउद् वधीन् मा सुपर्णोऽव्यथमाना पृथिवीं
दृम्̐ह ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 17
प्रजापतिष्
ट्वा सादयत्व् अपा पृष्ठे समुद्रस्येमन् ।
व्यचस्वतीं प्रथस्वतीं प्रथस्व पृथिव्यसि ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 18
भूर् असि
भूमिर् अस्य् अदितिर् असि विश्वधाया विश्वस्य भुवनस्य धर्त्री ।
पृथिवीं यच्छ पृथिवीं दृम्̐ह
पृथिवीं मा हिम्̐सीः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 19
विश्वस्मै
प्राणायापानाय व्यानायोदानाय प्रतिष्ठायै चरित्राय ।
अग्निष् ट्वाभि पातु मह्या स्वस्त्या छर्दिषा शंतमेन
तया देवतयाङ्गिरस्वद् ध्रुवा सीद ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 20
काण्डात्-काण्डात्
प्ररोहन्ती परुषः-परुषस् परि ।
एवा नो दूर्वे प्र तनु सहस्रेण शतेन च ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 21
या शतेन प्रतनोषि
सहस्रेण विरोहसि ।
तस्यास् ते देवीष्टके विधेम हविषा वयम् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 22
यास् ते ऽ
अग्ने सूर्ये रुचो दिवम् आतन्वन्ति रश्मिभिः ।
ताभिर् नो ऽ अद्य सर्वाभी रुचे जनाय नस् कृधि ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 23
या वो देवाः
सूर्ये रुचो गोष्व् अश्वेषु या रुचः ।
इन्द्राग्नी ताभिः सर्वाभी रुचं नो धत्त बृहस्पते
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 24
विराड् ज्योतिर्
अधारयत् ।
स्वराड् ज्योतिर् अधारयत् ।
प्रजापतिष् ट्वा सादयतु पृष्ठे पृथिव्या ज्योतिष्मतीम्
।
विश्वस्मै प्राणायापानाय व्यानाय विश्वं ज्योतिर्
यच्छ ।
अग्निष्टे ऽधिपतिस् तया देवतयाङ्गिरस्वद् ध्रुवा
सीद ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 25
मधुश् च माधवश्
च वासन्तिकाव् ऋतू ऽ अग्नेर् अन्तःश्लेषोऽसि कल्पेतां द्यावापृथिवी कल्पन्ताम् आप ऽ
ओषधयः कल्पन्ताम् अग्नयः पृथङ् नम ज्यैष्ठ्याय सव्रताः ।
ये ऽ अग्नयः समनसो ऽन्तरा द्यावापृथिवी ऽ इमे वासन्तिकाव्
ऋतू ऽअभिकल्पमाना ऽ इन्द्रम् इव देवा ऽ अभिसंविशन्तु तया देवतयाङ्गिरस्वद् ध्रुवे सीदतम्
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 26
अषाढासि सहमाना
सहस्वारातीः सहस्व पृतनायतः ।
सहस्रवीर्यासि सा मा जिन्व ॥
27
मधु वाता
ऽ ऋतायते मधु क्षरन्ति सिन्धवः ।
माध्वीर् नः सन्त्व् ओषधीः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 28
मधु नक्तम्
उतोषसो मधुमत् पार्थिवम्̐ रजः ।
मधु द्यौर् अस्तु नः पिता ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 29
मधुमान् नो
वनस्पतिर् मधुमाँ२ऽ अस्तु सूर्यः ।
माध्वीर् गावो भवन्तु नः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 30
अपां गम्भन्त्
सीद मा त्वा सूर्योऽभि ताप्सीन् माग्निर् वैश्वानरः ।
अच्छिन्नपत्राः प्रजा ऽ अनुवीक्षस्वानु त्वा दिव्या
वृष्टिः सचताम् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 31
त्रीन्त्
समुद्रान्त् सम् असृपत् स्वर्गान् अपां पतिर् वृषभ ऽ इष्टकानाम् ।
पुरीषं वसानः सुकृतस्य लोके तत्र गच्छ यत्र पूर्वे
परेताः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 32
मही द्यौः
पृथिवी च न ऽ इमं यज्ञं मिमिक्षताम् ।
पिपृतां नो भरीमभिः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 33
विष्णोः कर्माणि
पश्यत यतो व्रतानि पस्पशे ।
इन्द्रस्य
युज्यः सखा ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 34
ध्रुवासि
धरुणेतो जज्ञे प्रथमम् एभ्यो योनिभ्यो ऽ अधि जातवेदाः ।
स गायत्र्या त्रिष्टुभानुष्टुभा च देवेभ्यो हव्यं
वहतु प्रजानन् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 35
इषे राये
रमस्व सहसे द्युम्न ऽ ऊर्जेऽ अपत्याय ।
सम्राड् असि स्वराड् असि सारस्वतौ त्वोत्सौ प्रावताम्
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 36
अग्ने युक्ष्वा
हि ये तवाश्वासो देव साधवः ।
अरं वहन्ति मन्यवे ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 37
युक्ष्वा
हि देवहूतमाँ२ऽ अश्वाँ२ऽ अग्ने रथीर् इव ।
नि होता पूर्व्यः सदः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 38
सम्यक् स्रवन्ति
सरितो न धेना ऽ अन्तर् हृदा मनसा पूयमानाः ।
घृतस्य धारा ऽ अभि चाकशीमि हिरण्ययो वेतसो मध्ये
ऽ अग्नेः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 39
ऋचे त्वा
रुचे त्वा भासे त्वा ज्योतिषे त्वा ।
अभूद् इदं विश्वस्य भुवनस्य वाजिनम् अग्नेर् वैश्वानरस्य
च ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 40
अग्निर् ज्योतिषा
ज्योतिष्मान् रुक्मो वर्चसा वर्चस्वान् ।
सहस्रदा ऽ असि सहस्राय त्वा ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 41
आदित्यं गर्भं
पयसा सम् अङ्धि सहस्रस्य प्रतिमां विश्वरूपम् ।
परि वृङ्धि हरसा माभि मम्̐स्थाः
शतायुषं कृणुहि चीयमानः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 42
वातस्य जूतिं
वरुणस्य नाभिम् अश्वं जज्ञानम्̐ सरिरस्य मध्ये ।
शिशुं नदीनाम्̐
हरिम् अद्रिबुध्नम् अग्ने मा हिम्̐सीः परमे व्योमन् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 43
अजस्रम् इन्दुम्
अरुषं भुरण्युम् अग्निम् ईडे पूर्वचित्तिं नमोभिः ।
स पर्वभिर् ऋतुशः कल्पमानो गां मा हिम्̐सीर्
अदितिं विराजम् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 44
वरूत्रीं
त्वष्टुर् वरुणस्य नाभिम् अविं जज्ञानाम्̐ रजसः परस्मात् ।
महीम्̐ साहस्रीम् असुरस्य मायाम् अग्ने मा
हिम्̐सीः परमे व्योमन् ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 45
यो ऽ अग्निर्
अग्नेर् अधिय् अजायत शोकात् पृथिव्या ऽ उत वा दिवस् परि ।
येन प्रजा विश्वकर्मा जजान तम् अग्ने हेडः परि ते
वृणक्तु ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 46
चित्रं देवानाम्
उद् अगाद् अनीकं चक्षुर् मित्रस्य वरुणस्याग्नेः ।
आप्रा द्यावापृथिवी ऽ अन्तरिक्षम्̐
सूर्य ऽ आत्मा जगतस् तस्थुषश् च ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 47
इमं मा हिम्̐सीर्
द्विपादं पशुम्̐ सहस्राक्षो मेधाय चीयमानः ।
मयुं पशुं मेधम् अग्ने जुषस्व तेन चिन्वानस् तन्वो
नि षीद ।
मयुं ते शुग् ऋच्छतु यं द्विष्मस् तं ते शुग् ऋच्छतु
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 48
इमं मा हिम्̐सीर्
एकशफं पशुं कनिक्रदं वाजिनं वाजिनेषु ।
गौरम् आरण्यम् अनु ते दिशामि तेन चिन्वानस् तन्वो
नि षीद ।
गौरं ते शुग् ऋच्छतु यं द्विष्मस् तं ते शुग् ऋच्छतु
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 49
इमम्̐
साहस्रम्̐ शतधारम् उत्सं व्यच्यमानम्̐
सरिरस्य मध्ये ।
घृतं दुहानाम् अदितिं जनायाग्ने मा हिम्̐सीः
परमे व्योमन् ।
गवयम् आरण्यम् अनु ते दिशामि तेन चिन्वानस् तन्वो
नि षीद ।
गवयं ते शुग् ऋच्छतु यं द्विष्मस् तं ते शुग् ऋच्छतु
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 50
इममूर्णायुं
वरुणस्य नाभिं त्वचं पशूनां द्विपदांचतुष्पदाम् ।
त्वष्टुः प्रजानां प्रथमं जनित्रम् अग्ने मा हिम्̐सीः
परमे व्योमन् ।
उष्ट्रम् आरण्यम् अनु ते दिशामि तेन चिन्वानस् तन्वो
नि षीद ।
उष्ट्रं ते शुग् ऋच्छतु यं द्विष्मस् तं ते शुग्
ऋच्छतु ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 51
अजो ह्य्
अग्नेर् अजनिष्ट शोकात् सो ऽ अपश्यज् जनितारम् अग्रे ।
तेन देवा देवताम् अग्रम् आयम्̐स्
तेन रोहम् आयन्न् उप मेध्यासः ।
शरभम् आरण्यम् अनु ते दिशामि तेन चिन्वानस् तन्वो
नि षीद ।
शरभं ते शुग् ऋच्छतु यं द्विष्मस् तं ते शुग् ऋच्छतु
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 52
त्वं यविष्ठ
दाशुषो नॄम्̐ः पाहि शृणुधी गिरः ।
रक्षा तोकम् उत त्मना ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 53
अपां त्वेमन्त्
सादयामि ।
अपां त्वोद्मन्त् सादयामि ।
अपां त्वा भस्मन्त् सादयामि ।
अपां त्वा ज्योतिषि सादयामि ।
अपां त्वायने सादयामि ।
अर्णवे त्वा सदने सादयामि ।
समुद्रे त्वा सदने सादयामि ।
सरिरे त्वा सदने सादयामि ।
अपां त्वा क्षये सादयामि ।
अपां त्वा सधिषि सादयामि ।
अपां त्वा सदने सादयामि ।
अपां त्वा सधस्थे सादयामि ।
अपां त्वा योनौ सादयामि ।
अपां त्वा पुरीषे सादयामि ।
अपां त्वा पाथसि सादयामि ।
गायत्रेण त्वा छन्दसा सादयामि ।
त्रैष्टुभेन त्वा छन्दसा सादयामि ।
जागतेन त्वा छन्दसा सादयामि ।
आनुष्टुभेन त्वा छन्दसा सादयामि ।
पाश्रून त्वा छन्दसा सादयामि ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 54
अयं पुरो
भुवः ।
तस्य प्राणो भौवनायः ।
वसन्तः प्राणायनः ।
गायत्री वासन्ती ।
गायत्र्यै गायत्रम् ।
गायत्राद् उपाम्̐शुः
।
उपाम्̐शोस् त्रिवृत् ।
त्रिवृतो रथन्तरम् ।
वसिष्ठ ऽ ऋषिः ।
प्रजापतिगृहीतया त्वया प्राणं गृह्णामि प्रजाभ्यः
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 55
अयं दक्षिणा
विश्वकर्मा ।
तस्य मनो वैश्वकर्मणम् ।
ग्रीष्मो मानसः ।
त्रिष्टुब् ग्रैष्मी ।
त्रिष्टुभः स्वारम् ।
स्वाराद् अन्तर्यामः ।
ऽअन्तर्यामात् पञ्चदशः ।
पञ्चदशाद् बृहत् ।
भरद्वाज ऽ ऋषिः ।
प्रजापतिगृहीतया त्वया मनो गृह्णामि प्रजाभ्यः ॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 56
अयं पश्चाद्
विश्वव्यचाः ।
तस्य चक्षुर् वैश्वव्यचसम् ।
वर्षाश् चाक्षुष्यः ।
जगती वार्षी ।
जगत्या ऽ ऋक्समम् ।
ऋक्समाच् छुक्रः ।
शुक्रात् सप्तदशः ।
सप्तदशाद् वैरूपम् ।
जमदग्निर् ऋषिः ।
प्रजापतिगृहीतया त्वया चक्षुर् गृह्णामि प्रजाभ्यः
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 57
इदं उत्तरात्
स्वः ।
तस्य श्रोत्रम्̐
सौवम् ।
शरच् छ्रौत्री ।
अनुष्टुप् शारदी ।
अनुष्टुभ ऽ ऐडम् ।
ऐडान् मन्थी ।
मन्थिन ऽ एकविम्̐शः
ऽ ।
एकविम्̐शाद् वैराजम् ।
विश्वामित्र ऽ ऋषिः ।
प्रजापतिगृहीतया त्वया श्रोत्रं गृह्णामि प्रजाभ्यः
॥
यजुर्वेदः-संहिता
| अध्याय 13, मंत्र 58
इयं उपरि
मतिः ।
तस्यै वाङ् मात्या ।
हेमन्तो वाच्यः ।
पङ्क्तिर् हैमन्ती ।
पङ्क्त्यै निधनवत् ।
निधनवत ऽ आग्रयणः ।
आग्रयणात् त्रिणवत्रयस्त्रिम्̐शौ
।
त्रिणवत्रयस्त्रिम्̐शाभ्याम्̐
शाक्वररैवते ।
विश्वकर्म ऽ ऋषिः ।
प्रजापतिगृहीतया त्वया वाचं गृह्णामि प्रजाभ्यः लोकं
ता इन्द्रम् ॥
॥इति यजुर्वेदः त्रयोदशोऽध्यायः॥
अन्य अध्याय पढ़ने के लिए यहाँ क्लिक
0 comments